Adaylığı devraldıktan sonra oylarında ani bir yükselme gören ve Cumhuriyetçi Parti Adayı Donald Trump ile ortadaki farkı süratle kapatan ABD Lider Yardımcısı Kamala Harris, baş başa giden yarışta Amerikan toplumunun en büyük sıkıntılarından biri olan market masraflarına ağırlaşmış durumda.
ABD’de yıllık enflasyonun ağustos ayı prestijiyle yüzde 2.9’a kadar indirilmesine rağmen Harris’in ABD Başkanı Joe Biden ile idarede olduğu müddette Amerikalı ailelerin market masrafları Trump periyoduna nazaran büyük tırmanış gösterdi. 4 yıl öncesine nazaran yumurta fiyatları yüzde 50’nin, süt fiyatları yüzde 35’in ve tereyağı fiyatları yüzde 30’un üzerinde arttı.
EN DEĞERLİ SORUN
Birkaç hafta evvel sonuçları açıklanan ABC News-Washington Post-Ipsos anketine nazaran iktisat ve hayat pahalılığı seçmenin en değerli gündem hususu. Seçmenlerin yüzde 89’u iktisat siyasetlerinin oylarını belirleyeceğini belirtiyor. Harris için ikinci makus haber ise halkın ekonomik meselelerin tahlilinde Trump’a daha çok güveniyor olması. Bu beklentiler altında iktisat siyasetini tanıtan Harris, besin enflasyonunun hâlâ çok yüksek olduğunu kabul ederken hatası zincir marketlere attı.
MARKETLERİ SUÇLADI
Pandemi sırasında bozulan tedarik zinciri ve artan üretim maliyetleri ile birlikte market masraflarının yükseldiğini kabul eden Demokrat aday, bütün bu sebepler geride kalmışken fiyatların hâlâ düşürülmemesinden şikayetçi. “Bazı büyük süpermarket zincirleri üretim maliyetlerinin azaldığını görse de fiyatları yüksek tutmaya devam ediyor” diyen Harris, fahiş fiyatlara karşı uğraş başlatacağını duyurdu.
FİKİR VAR, AYRINTI YOK
Fiyatları düşürmeyen marketleri kanunla cezalandıracağını vaat eden Harris, bunu nasıl gerçekleştireceğini ise muğlak bıraktı. Harris, adaylığı devraldıktan 39 gün sonra birinci röportajını perşembe günü verdi. Birinci soruda direkt iktisat konusuna değinen ABD Lider Yardımcısı, fahiş fiyatla çaba edeceğini bir defa daha vurguladı, lakin yeniden planını detaylandırmadı. Fahiş fiyatla gayret ve zincir marketleri hizaya getirme planını daha evvel Lider Biden da gündeme getirmiş fakat bu vizyon hayata geçirilememişti.
TRUMP: SOVYET USULÜ PLAN
Harris’in planına farklı bir yaklaşım, Trump’tan geldi. Fahiş fiyatla uğraş planı için “Sovyet şekli fiyat kontrolü” tarifini kullanan Cumhuriyetçi aday, haftalardır Harris’i komünist olmakla suçluyor. Trump, geçen ay Pensilvanya’da düzenlediği bir mitingde “Kamala tam bir Komünist oldu. Ülkemizi mahvetmek istiyor. Felaket bir enflasyona neden olduktan sonra, Yoldaş Kamala artık de sosyalist fiyat denetimleri uygulamak istediğini duyurdu” dedi. Dünyanın en güçlü iş adamı ve X isimli platformun sahibi Elon Musk ise Harris’in iktisat siyasetleri hayata geçirilirse ABD’de ekmek kuyrukları oluşacağını argüman etti.
BİLGİ NOTU
Demokrat aday, planını nasıl uygulayacağına dair ayrıntı vermemeye devam ederken 35’ten fazla eyalette fahiş fiyatla uğraş etmek için yasalar mevcut. Maddelerin birden fazla, acil durum yahut doğal afet üzere muhakkak sebeplere dayalı ve satıcıların, kimi temel eserlerin fiyatlarını muhakkak bir eşiğin üstüne çıkarmasını yasaklıyor. Ama Harris’in önerilen planı ile eyaletlerdeki kanunların benzerliği bulunmuyor.