Gelir Dağılımı İstatistikleri 2024 bilgilerini paylaşan İstanbul Planlama Ajansı’na nazaran, gelir dağılımındaki uçurum derinleşiyor. 2014-2024 yılları ortasında İstanbul’da en yüksek gelire sahip yüzde 10’luk kesitin hissesinin en fakir yüzde 10’luk kısmın hissesine oranı 9 kattan 14 kata yükseldi.
Yoksulluk hududunun altındaki bireylerin yüzde 93,8’lik kısmı konut masraflarındaki artışın getirdiği yüke dikkati çekiyor. 2024 prestijiyle yapılan hesaplamalar Türkiye’deki yaşlı nüfusun yüzde 23,3’ünün yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski yaşadığını ortaya koyuyor.
EMEKLİLERİN TOPLAM GELRİDEN ALDIKLARI HİSSE AZALDI
2009-2024 ortası devir baz alındığında emekli sayısında kaydedilen yüzde 85,3’lük artışa karşın tüm gelir içerisindeki emekli aylığının hissesinde yüzde 2,7’lik bir azalma meydana geldi.
Sıfıra gerçek gelir dağılımında eşitliği, 1’e gerçek bozulmayı söz eden Gini Katsayısı İstanbul’da 0,428’e ulaşmış durumda. Ortalama gelirlere bakıldığında son 10 yılda en fakir yüzde 20’lik küme, geliri en az artan küme oldu.
Hane halkı kullanılabilir gelire nazaran bakıldığında; Türkiye için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,379 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,039 puan artışla 0,418’e yükseldi. İstanbul için Gini Katsayısı 2014 yılında 0,357 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,071 puan artarak 0,428’e yükseldi.
YOKSUL DAHA FAKİR VARLIKLI DAHA ZENGİN
İstanbul’da hane halkı kullanılabilir gelire nazaran sıralı yüzde 20’lik kümeler prestijiyle bakıldığında; 2014 yılından itibaren ortalama geliri en az artan küme en fakir yüzde 20’lik gelir kümesi olurken; ortalama geliri en fazla artan küme geliri en yüksek yüzde 20’lik küme oldu. En fakir yüzde 20’lik kümenin ortalama geliri son 10 senede 10,8 katına çıkarken; geliri en yüksek yüzde 20’lik kümenin ortalama geliri 14,5 katına çıktı.
İPA’nın gelir dağılımına ait öbür tespitleri ise şöyle oldu:
“İstanbul’da en yüksek gelire sahip yüzde 10’luk kesitin hissesinin en fakir yüzde 10’luk kısmın hissesine oranı son 10 yılda 9 kattan 14 kata yükseldi. Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 10’unun elde ettiği hissenin en düşük gelir elde eden yüzde 10’unun elde ettiği hisseye oranı halinde hesaplanan P90/P10 oranı; İstanbul’da 2014 yılında 9,25 iken; 2024 yılında bu oran 13,91’e yükseldi.
KONUT MASRAFLARI BİREYLERE YÜK OLUYOR
TÜİK Gelir Dağılımı ve Ömür Şartları Araştırması’na nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonunun altında olan bireylerden konut masraflarının yük getirdiğini belirtenlerin oranı 2021-2024 yılları ortasında yüzde 88,9’dan yüzde 93,8’e yükseldi. Tıpkı periyot dikkate alındığında; 2021 yılının başından itibaren Tüketici Fiyat Endeksinin ‘Konut’ kalemindeki artışın yüzde 423,7 olduğu görüldü.
100 YAŞLIDAN 23’Ü YOKSULLUK YAHUT TOPLUMSAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA
Yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altında olanların oranı yüzde 29,3 olduğu görülürken; 2021-2024 yılları ortasında bu oranın 0-17, 18-64 yaş kümeleri için azaldığı; 65 yaş üstü nüfus için arttığı gözlemlendi. 2021 yılında Türkiye’de 100 yaşlıdan 17’si yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altındayken; 2024 yılında 100 yaşlıdan 23’ü riski altındadır.”
İPA Başkanı Buğra Gökce de bilgilere ait toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu görüşlere yer verdi:
“Türkiye’de her 4 yaşlıdan yaklaşık 1’i yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski altında. Yoksulluk hududunun altında yaşayanların yaklaşık yüzde 94’ü için konut masrafları yük getiriyor. 2021 yılında Türkiye’de 100 yaşlıdan 17’si yoksulluk yahut toplumsal dışlanma riski altındayken, 2024 yılında bu oran 23’e çıktı.
“İSTANBUL’DA FAKİR SAYISI 2 MİLYON 756 BİN KİŞİ”
Türkiye’de 2009 ile 2024 yılları ortasında emekli sayısı yüzde 85,3 oranında artarken; tüm gelir içerisinde emekli aylığının hissesi yüzde 2,7 azalarak yüzde 18,3’ten yüzde 15,6’ya geriledi. TÜİK 2024 yılı ‘Yoksulluk ve Hayat Şartları İstatistikleri’ bültenine nazaran bölgesel seviyede muadil hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sonuna nazaran; İstanbul’daki fakir sayısı 2 milyon 756 bin kişi olarak hesaplandı. Yoksulluk hududunun altında olan bireylerin yüzde 93,8’i konut masraflarının yük getirdiğini belirtti.”