Milli Savunma Bakanlığı’ndan alınan bilgilere nazaran, Türkiye’nin ağır diplomatik çabaları sonucu 22 Temmuz’da imzalanan ‘Karadeniz Tahıl Teşebbüsü Belgesi’ kapsamında Müşterek Uyum Merkezi kuruldu.
Tahıl eserlerinin inançlı transferi buradan takip edilmeye başlandı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın ilgili taraflarla yaptığı görüşmeler ve Müşterek Uyum Merkezi’nin ağır çalışmaları sonucu tahıl yüklü birinci gemi, 1 Ağustos’ta Odessa Limanı’ndan hareket etti. Ukrayna limanlarından 120 günü kapsayan mutabakat kapsamında ayrılan birinci gemi olma özelliğini taşıyan ‘Razoni’ isimli, Sierra Leone bayraklı kuru yük gemisi, taşıdığı 26 bin ton mısır ile Lübnan’ın Tripoli Limanı’na hakikat hareket etti. ‘Razoni’nin hareketinden 4 gün sonra Panama bayraklı ‘Navistar İrlanda’, Malta bayraklı ‘Rojen’, İtalya ve Türk gemisi ‘Polarnet’ Kocaeli’ye hareket etti. 3 gemi yaklaşık 60 bin ton tahıl ile Odessa ve Çernomorsk limanlarından ayrıldı. 13 Ağustos prestijiyle Ukrayna limanlarından ayrılan gemi sayısı, 17’ye ulaştı. Gemilerin büyük kısmı, Türkiye’deki limanlara ulaştı. 2 hafta içinde Ukrayna limanlarından çıkan gemi sayısı, 25’e ulaşırken, taşınan tahıl ölçüsü 800 bin tonu geçti.
Dünya genelinde besin krizi yaşanmasının önüne geçmek için yapılan çalışmalar sonucu varılan mutabakat, birebir vakitte İstanbul’da denetimi yapılan gemilerin, Ukrayna limanlarına giderek tahıl sevkiyatı yapmasını da kapsıyordu. Bu kapsamda İstanbul Boğazı’ndan denetimi yapılarak Ukrayna’ya giden birinci gemi, Barbados bayraklı ‘Fulmar S’ oldu. Gemi, 12 bin ton mısırı ‘Çernomorsk Limanı’ndan alarak İzmir’e ulaştırdı.
120 GÜN UZATILDI
Rusya, 29 Ekim’de Sivastopol’da gerçekleştirilen taarruzlar nedeniyle tahıl teşebbüsünün süreksiz olarak durdurulduğunu BM ve Türkiye’deki makamlara iletti. Bununla birlikte Ukrayna limanlarından gemi çıkışı durduruldu. Türkiye’nin devreye girmesi, Ukrayna ve Rusya ile sürdürülen ağır görüşme trafiğinin akabinde tahıl koridoru muahedesi, 120 gün uzatıldı. Ukrayna limanlarından dün prestijiyle ayrılan gemi sayısı, 501’e ulaşırken, sevkiyatı gerçekleştirilen buğday, mısır, arpa üzere tahıl eserlerinin ölçüsü da 12 milyon tonu geçti. Ukrayna limanlarından tahıl yükü ile ayrılan gemilerden 200’den fazlasının belirlenen limanlara intikali tamamlandı.