Resesyonun ayak seslerinin giderek daha fazla yükseldiği Avrupa’da, artan enerji maliyetleri ve enflasyonist baskı nedeniyle tüketicilerin araba talebi yavaşladı. Türkiye otomotiv endüstrisinin en kıymetli ihracat pazarında yaşanan bu gelişmenin birinci faturası tedarikçiye kesildi. TAYSAD Başkanı Albert Saydam, “Hemen çabucak tüm Avrupalı otomotiv üreticileri, 2023 ve 2024’te devreye girecek yeni araçlarda daha evvel beyan ettikleri üretim adetlerini düşüreceklerini belirterek, planlamamızı ona nazaran yapmamız konusunda bize bildiri gönderdi” dedi.
Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği’nin (OİB) dün açıkladığı bilgilere nazaran; otomotiv sanayisinin ekim ayı ihracatı, geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 1,8 artışla 2,65 milyar dolar oldu. 16 yıllık liderliğin akabinde son aylarda üst üste ihracat birinciliğini kimya dalına kaptıran otomotivciler, böylelikle ekimde aylar sonra yine liderlik koltuğuna oturdu. Otomotiv ihracatında en büyük hissesi ise tedarikçiler aldı. Fakat ne ana endüstriciler ne de tedarikçiler ekim ayında ihracatta yaşanan bu artışın keyfini süremiyor. Zira, ihracatın yüzde 60’tan fazlasının yapıldığı Avrupa’da, resesyon beklentisi giderek güçlenirken, pandemide biriken talep nedeniyle hala kısmen güçlü olan araba satışlarında, gelecek aylar için yavaşlama sinyalleri gelmeye başladı.
DÜNYA’ya konuşan Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, çip krizi nedeniyle siparişlerin geriden teslim edildiğini, bu nedenle resesyonun tesirlerini şimdi tam hissetmediklerini belirtirken, gelecek içinse kaygılı olduklarını lisana getirdi. Her ne kadar ekim ayı ihracatında önder tedarikçiler olsa da resesyonu somut olarak birinci hissedenler onlar oldu. Ekim ayı otomotiv ihracat sayılarını DÜNYA’ya pahalandıran Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Albert Saydam, geçen ay otomotivcilerin yine ihracatta başkan dal olmasını ve tedarikçilerin de eser kümesi bazında birinci sırada yer almasının memnuniyet verici olduğunu belirtirken, dalın önündeki risklere de dikkat çekti.
Albert Saydam, “Dünyada yüzde 5, Avrupa’da ise yüzde 7 üretim artışı bekleniyordu. Lakin dünyada yüzde 2’lik bir büyüme var. Avrupa’da ise kan kaybı başladı. Bu da ilerisi için bize tasa veriyor. Pandemide, ‘Türk tedarikçilerin 2023-2024’te devreye girecek yeni platformlarda hissesi artıyor’ vurgusu yapıyorduk. Lakin bu yeni araçların planlarında art geriye negatif tarafta revizyonlar gelmeye başladı. Mesela 100 bin araç için teklif alınmışken, tarih yaklaştıkça ‘Biz bu platformdan 80 bin adet satabileceğiz. Ona nazaran planınızı yapın’ çeşidinde Avrupa’daki ana endüstrilerden bildiriler gelmeye başladı. Bu uyguna işaret değil. İktisattaki daralma sinyalleri paralelinde son haftalarda neredeyse Avrupa’daki tüm otomotivciler, lansmanı yapılacak yeni araçların üretim sayılarını azaltıyorlar” açıklamasını yaptı.
OTOMOBİL İHRACATI EKİMDE %20 DARALDI
OİB datalarına nazaran, ekim ayında otomotiv ihracatı geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 1,8 artışla 2,65 milyar dolar olurken, tedarik sanayisi bu devirde yüzde 13 artışla 1 milyar 69 milyon dolar ihracata imza attı. Böylelikle tedarikçiler ihracatında en büyük eser kümesini oluşturmaya devam etti. Geçen ay binek araba ihracatı yıllık bazda yüzde 20 azalarak 748 milyon dolar oldu. Ekim ayında araba ihracatında yüzde 20 oranında sert düşüş olmasında Toyota’nın Sakarya’daki fabrikasında üretime planlı bakım ve tamirat çalışmaları nedeniyle üç hafta orta vermesi tesirli oldu. Öte yandan, ekim ayında eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar ihracatı geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 4 azalarak 449 milyon dolar, cazibeli ihracatı da yüzde 95 artarak 214 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yılın birinci 10 ayında ise otomotiv sanayisi ihracatı 2021’in tıpkı periyoduna nazaran yüzde 5 artarak 25 milyar dolar olarak gerçekleşti.
RUSYA’YA İHRACAT HIZLANDI
Ukrayna’daki savaş nedeniyle Avrupa ve ABD’nin yaptırım uyguladığı Rusya’nın Türkiye’den yaptığı otomotiv ithalatı hızlandı. Ekim ayında Türkiye’den Rusya’ya yapılan otomotiv ihracatı yüzde 23 artarak 80 milyon doları aştı. Tedarik sanayisi özelinde ise Rusya’ya ihracat artışı ekimde yüzde 29 oldu. TAYSAD Başkanı Albert Saydam, Rusya’ya ihracat artışı nedeniyle Türk firmalara yaptırım gelmesinden telaş duyduklarını söyledi. Saydam, “Tüm ihracatçılar ileride olabilecek yaptırımlar konusunda dikkatli olmasında yarar var” dedi.
BMW VE STELLANTİS’TEN ‘YAVAŞLAMA’ UYARISI
Avrupalı otomotiv üreticileri, artan güç maliyetleri ve enfl asyonist baskı paralelinde Euro Bölgesi’nde beklenen resesyon yaklaştıkça maliyetlerin arattığına işaret ederek, bu durumun araba satışlarını yavaşlattığı ikazında bulundu. Bu hususta birinci uyarıyı BMW yaptı. BMW yetkilileri, yüksek enflasyon ve faiz artışlarının tüketiciyi endişelendirdiğini ve bunun da önümüzdeki aylarda satın alma davranışlarını etkileyeceğini lisana getirdi. Akabinde Stellantis’ten de misal bir açıklama geldi. 14 dev markayı bünyesinde barındıran Stellantis’in küresel temsilcileri, Avrupa’nın artan güç maliyetleri ile çaba etmek zorunda olduğunu, bunun sonucu olarak Avrupa’daki tüketicilerin araç alımlarını yavaşlatmaya başladığına dikkat çekti. Bilhassa Avrupa’nın en büyük iktisadı olan Almanya’da fabrika siparişlerinde eylül ayı prestijiyle düşüşlerin başlaması, uzmanlar tarafından AB’de resesyon mümkünlüğünün kesinleştiğinin bir sinyali olarak yorumlandı.